Deelsessie Sport: inclusie en diversiteit/antiracisme
Joel Darius, moderator van de deelsessie, trapt af met een persoonlijk verhaal over de eerste keer dat hij zelf uitsluiting meemaakte: bij het voetbal. Daarna introduceert hij de panelleden: André de Jeu (directeur Vereniging Sport en Gemeenten), Garta Peshtaz (adviseur diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid bij NOC*NSF), hoogleraar Jacco van Sterkenburg en de Nationaal Coördinator Rabin Baldewsingh. Het panel gaat met elkaar en met de deelnemers in gesprek over drie thema’s en uitdagingen: Bewustwording van discriminatie en racisme, gelijke behandeling en gelijkwaardigheid, en leiderschap en bestuur.
De toekomst
De Jeu geeft aan dat we in de toekomst moeten weg bewegen van de competitiesport en het juist moet draaien om samen lol hebben. Sport en bewegen zijn gereedschap om uiteindelijk gezond te leven. Van Sterkenburg geeft aan dat het voetbal als grootste volkssport een belangrijke positie bekleedt en het goede voorbeeld moet neerzetten. Volgens Peshtaz is de KNVB dan ook de grote broer van de NOC*NSF: “Ze zijn vaak 5 stappen verder dan andere sportbonden.”. Ook benadrukt ze het belang van daadwerkelijk verandering aanbrengen. “Er zijn al veel onderzoeken gedaan, de infrastructuur is er, maar we moeten het vooral gaan doen. De bonden en verenigingsbesturen moeten het gaan aanpakken”, zegt ze. Ze vertelt over het beleidsprogramma ‘Onze club is van iedereen’ (OCIVI) in navolging van ‘Onze voetbal is van iedereen’ (OVIVI) van de KNVB. Dat is gericht op bewustwording, normbepaling en handelingswijzen op de sportclub. “Iedereen kan dit programma afnemen en inzetten, en dus gaan doen.”
Eigen ervaringen met uitsluiting
Moderator Joel Darius vraagt de deelnemers met elkaar in gesprek te gaan over welke sport ze beoefenen of kijken, of ze ooit discriminatie hebben ervaren, en of ze ooit zelf een getuige, slachtoffer, of bijdrager aan uitsluiting zijn geweest en hoe dat voelde. Er komen veel persoonlijke verhalen over uitsluiting uit het publiek. Deelnemers spreken veel over uitsluiting van hun kinderen op sportclubs. Een andere deelnemer vertelt: “Ik werkte als beveiliger bij FC Utrecht, tegen Ajax. Toen Utrecht aan het verliezen was, werd Onana uitgescholden en werden er bananen gegooid. Toen heb ik besloten om daar niet meer te werken, ik heb zelf al genoeg van dit soort dingen meegemaakt. Nu kickboks ik en daar heb je dit niet. We trainen allemaal met elkaar, mannen, vrouwen, verschillende achtergronden. Het draait heel erg om respect.” Zijn punt was dat bij vechtsporten, omgangsvormen erbij horen. Als je een vechtsport leert, leer je ook dat je andere mensen moet respecteren en hoe dat eruit ziet. Andere sporten zouden hiervan kunnen leren.
Wel of geen voetbalwet of verplicht beleid?
Baldewsingh vraagt Van Sterkenburg of een voetbalwet zou helpen om discriminatie en racisme tegen te gaan? Van Sterkenburg antwoord van wel. “Alleen is de Nederlandse sportwereld daar heel terughoudend in. De besturen zijn niet divers, dus wordt de urgentie niet gevoeld. Dus divers leiderschap is heel belangrijk. In Engeland zie je bijvoorbeeld al meer diverse besturen. De kern van het probleem zit dus in die besturen en de weerstand van de sportwereld op dit thema,” vertelt hij. Er wordt gesproken over de vraag hoe zo’n wet gehandhaafd zou moeten worden, en door wie. Een deelnemer geeft aan: “Los van handhaving, stellen wetten ook een norm en normstelling is ook belangrijk.”
Ook wordt er gesproken over antidiscriminatie- en antiracismebeleid en beleid gericht op de sociale veiligheid. Dat zijn voorwaarden waar clubs zich aan moeten houden, net als aan wettelijke voorschriften over hygiëne. Het moet verplicht worden, zodat de urgentie duidelijk wordt. Er ontstaat discussie tussen deelnemers en panelleden over de vraag of dit verplicht en gehandhaafd moet worden, of dat juist de intrinsieke motivatie om aan deze voorwaarden te voldoen gestimuleerd te worden. De meningen blijven verdeeld. Een van de deelnemers, een politieagent, zegt: “We moeten geen genoegen nemen met bewustwording van discriminatie en racisme, dat stadium zijn we voorbij. Wel kunnen we de bewustwording verder vergroten.”. De actiepunten zijn weer op een bal geschreven en worden aan het einde plenair aan iedereen teruggekoppeld. Lees hier het gehele verslag van de conferentie.